Árs­reikningur
2017



Skýrsla og áritun forstjóra

Afkoma ÁTVR á árinu 2017 var í samræmi við áætlun ársins. Hagnaður ársins var 1.367 m.kr. Eignir námu 6.343 m.kr, skuldir voru 1.893 m.kr. og eigið fé nam 4.450 m.kr. í árslok 2017.  Greiddur var 1.750 m.kr. arður í ríkissjóð.   

Áfengi var selt fyrir 27.686 m.kr. með virðisaukaskatti. Sala áfengis í lítrum jókst um 4,8% frá árinu á undan og seldust 21.867 þús. lítrar, þar af var bjórsala 17.188 þús. lítrar.

Sala tóbaks nam 11.473 m.kr. með virðisaukaskatti. ÁTVR innheimtir tóbaksgjald. Gjaldið nam 5.500  m.kr. á árinu 2017 og lækkaði um 30 m.kr frá árinu 2016. Sala vindlinga í magni dróst saman um 9,4%. Sala vindlinga nam 909 þús. kartonum og af vindlum seldust 4.836 þúsund stykki.

Selt magn neftóbaks var  37.641 kg.

Á árinu fengu 738 starfsmenn greidd laun hjá ÁTVR. Margir eru í hlutastarfi. Ársverk voru 334 og hefur þeim fjölgað um  22 frá 2016.

Ný vínbúð var opnuð í Garðabæ á árinu. Unnið var að innréttingu í nýju húsnæði fyrir vínbúðina á Ísafirði. Vínbúðirnar á Höfn Í Hornafirði og á Flúðum voru stækkaðar og innréttingar endurnýjaðar. Á Sauðárkróki var húsnæði vínbúðarinnar klætt að utan og lokið við lóðafrágang. Skipt var um kassaborð í Skeifunni og á Fáskrúðsfirði voru hillur og innréttingar endurnýjaðar.

Lög um gjald af áfengi og tóbaki var breytt í upphafi árs þannig að áfengisgjald var hækkað um 4,7%. Tóbaksgjald var hækkað um 4,7% - 77,2% eftir flokkum.

Forstjóri ÁTVR staðfestir ársreikning fyrirtækisins fyrir árið 2017 með undirritun sinni.

Reykjavík, 27. mars 2018

undirskrift ivar

Ívar J. Arndal, forstjóri



Áritun endurskoðenda

Til ÁTVR

Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning  ÁTVR  fyrir árið 2017. Ársreikningurinn hefur að geyma skýrslu forstjóra,  rekstrarreikning, efnahagsreikning, sjóðstreymisyfirlit, upplýsingar um mikilvægar reikningsskilaaðferðir og aðrar skýringar.

Við staðfestum að samkvæmt okkar bestu vitund eru í skýrslu forstjóra, sem fylgir ársreikningi þessum, veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í skýringum.

Það er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd af fjárhagsstöðu ÁTVR 31. desember 2017, afkomu hennar  og breytingu á handbæru fé á árinu 2017, í samræmi við lög um ársreikninga.

Grundvöllur fyrir áliti

Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila.  Ábyrgð okkar samkvæmt þeim stöðlum er nánar lýst í kaflanum um ábyrgð endurskoðanda hér á eftir. Við erum óháð ÁTVR og í samræmi við settar siðareglur fyrir endurskoðendur á Íslandi höfum við uppfyllt ákvæði þeirra. Við teljum að við endurskoðunina hafi verið aflað nægilegra og viðeigandi gagna til að undirbyggja álit okkar.

Ábyrgð forstjóra á ársreikningnum

Forstjóri  er ábyrgur fyrir gerð og framsetningu ársreikningsins í samræmi við lög um ársreikninga. Hann er einnig ábyrgur fyrir því innra eftirliti sem nauðsynlegt er varðandi gerð og framsetningu ársreikningsins þannig að hann sé án verulegra annmarka hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka.  

Við gerð ársreiknings eru stjórn og forstjóri ábyrg fyrir því að meta rekstrarhæfi  ÁTVR og setja inn skýringu ef þess er þörf.

Ábyrgð endurskoðenda á endurskoðun ársreikningsins

Markmið okkar er að afla nægjanlegrar vissu um að ársreikningurinn sé án verulegra annmarka, hvort sem er af völdum sviksemi eða mistaka og að gefa út áritun sem felur í sér álit okkar. Nægjanleg vissa er mikil vissa, en ekki trygging þess að endurskoðun framkvæmd í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila muni uppgötva allar verulegar skekkjur séu þær til staðar. Skekkjur geta orðið vegna mistaka eða sviksemi og eru álitnar verulegar ef þær gætu haft áhrif á fjárhagslega ákvarðanatöku notenda ársreikningsins, einar  sér eða samanlagðar. 

Endurskoðun okkar er í samræmi við alþjóðlega endurskoðunarstaðla fyrir opinbera aðila og hún byggir á faglegri dómgreind og gagnrýni. Við framkvæmum einnig eftirfarandi:

  • Greinum og metum hættuna á verulegri skekkju í ársreikningnum, hvort sem er vegna mistaka eða sviksemi, skipuleggjum og framkvæmum endurskoðunaraðgerðir til að bregðast við þeirri hættu og öflum endurskoðunargagna sem eru nægjanleg og viðeigandi til að undirbyggja álit okkar. Hættan á að uppgötva ekki verulega skekkju vegna sviksemi er meiri en að uppgötva ekki skekkju vegna mistaka, þar sem sviksemi getur falið í sér samsæri, fölsun, villandi framsetningu ársreiknings, að einhverju sé viljandi sleppt eða að farið sé fram hjá innri eftirlitsaðgerðum.
  • Öflum skilnings á innra eftirliti, sem snertir endurskoðunina í þeim tilgangi að skipuleggja viðeigandi endurskoðunaraðgerðir og kanna hvort það tryggir viðunandi árangur.
  • Metum hvort reikningsskilaaðferðir og reikningshaldslegt mat stjórnenda ásamt tengdum skýringum séu viðeigandi.
  • Ályktum um notkun stjórnar og forstjóra á forsendunni um rekstrarhæfi og metum á grundvelli endurskoðunarinnar hvort verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi eða hvort aðstæður séu til staðar sem gætu valdið verulegum efasemdum um rekstrarhæfi. Ef við teljum að verulegur vafi leiki á rekstrarhæfi ber okkur að vekja sérstaka athygli á viðunandi skýringum ársreikningsins í  áritun okkar. Ef slíkar skýringar eru ófullnægjandi þurfum við að víkja frá fyrirvaralausri áritun. Niðurstaða okkar byggir á endurskoðunargögnum sem aflað er fram að dagsetningu áritunar okkar. Engu að síður geta atburðir eða aðstæður í framtíðinni valdið óvissu um rekstarhæfi félagsins.
  • Metum í heild sinni hvort ársreikningurinn gefi glögga mynd af undirliggjandi viðskiptum og atburðum, metum framsetningu, uppbyggingu, innihald og þar með taldar skýringar með tilliti til glöggrar myndar.

Við upplýsum stjórnendur um áætlað umfang og tímasetningu endurskoðunarinnar og mikilvæg atriði sem kunna að koma upp við endurskoðun okkar þar á meðal verulega annmarka á innra eftirliti.

Ríkisendurskoðun, 27. mars 2018

undirskrift sveinn


Sveinn Arason, ríkisendurskoðandi

undirskrift oskar


Óskar Sverrisson, endurskoðandi



Rekstrarreikningur árið 2017

Skýringar 2017 2016
Rekstrartekjur
Sala áfengis 24.942.443 23.646.601
Sala tóbaks 9.252.443 9.335.327
Sala umbúða o.fl. 80.714 76.508
34.275.600 33.058.436
Rekstrargjöld
Vörunotkun 10 29.065.646 28.036.913
Laun og launatengd gjöld 11-13 2.463.048 2.123.712
Húsnæðiskostnaður 582.228 547.552
Sölu- og dreifingarkostnaður 236.761 174.128
Stjórnunar- og skrifstofukostnaður 345.365 288.869
Annar rekstrarkostnaður 35.860 45.115
Afskriftir 15 208.226 221.741
32.937.134 31.438.030
Rekstrarhagnaður 1.338.466 1.620.406
Fjármunatekjur og (fjármagnsgjöld) 14 28.082 9.020
Hagnaður ársins 1.366.548 1.629.426

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Efnahagsreikningur 31. desember 2017

Skýringar 2017 2016
Eignir
Rekstrarfjármunir 4, 15 1.231.450 1.158.329
Eignarhlutir í öðrum félögum 5, 16 7.500 7.500
Fastafjármunir samtals 1.238.950 1.165.829
Birgðir 6, 17 2.002.246 2.114.426
Viðskiptakröfur 7, 18 1.728.890 1.704.020
Handbært fé 8 1.372.613 1.953.394
Veltufjármunir samtals 5.103.749 5.771.840
Eignir samtals 6.342.699 6.937.669
Eigið fé og skuldir
Eigið fé
Óráðstafað eigið fé 19 4.449.956 4.833.408
Eigið fé samtals 4.449.956 4.833.408

Skammtímaskuldir
Lánardrottnar 9 1.279.448 1.603.977
Aðrar skammtímaskuldir 613.295 500.284
Skammtímaskuldir samtals 1.892.743 2.104.261
Eigið fé og skuldir samtals 6.342.699 6.937.669
Skuldbindingar 20

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Sjóðstreymi árið 2017

Skýringar 2017 2016
Rekstrarhreyfingar
Hagnaður ársins 1.366.548 1.629.426
Rekstrarliðir sem ekki hafa áhrif á sjóðstreymi:
Afskriftir 15 208.226 221.741
Tap (söluhagnaður) af fastafjármunum (4.480) 1.105
Veltufé frá rekstri 1.570.294 1.852.272
Breytingar á rekstrartengdum eignum og skuldum:
Birgðir, (hækkun) 112.180 ( 506.065 )
Skammtímakröfur, (hækkun) (24.870) (138.561)
Skammtímaskuldir, hækkun (211.518) 365.216
(124.208) (279.410)
Handbært fé frá rekstri 1.446.086 1.572.862
Fjárfestingarhreyfingar
Fasteignir 15 (30.681) 0
Innréttingar og annar búnaður 15 (195.704) (128.818)
Bifreiðar 15 (57.740) (32.557)
Söluverð rekstrarfjármuna 7.258 0
Fjárfestingarhreyfingar (276.867) (161.375)
Fjármögnunarhreyfingar
Arður til ríkissjóðs 19 (1.750.000) (1.000.000)
Fjármögnunarhreyfingar (1.750.000) (1.000.000)
Hækkun (lækkun) á handbæru fé (580.781) 411.487
Handbært fé í ársbyrjun 1.953.394 1.541.907
Handbært fé í lok ársins 1.372.613 1.953.394

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Skýringar

Reikningsskilaaðferðir

Grundvöllur reikningsskila

  1. Ársreikningur ÁTVR er gerður í samræmi við lög nr. 3/2006 um ársreikninga og reglugerð nr. 696/1996 um framsetningu og innihald ársreikninga og samstæðureikninga.

    Ársreikningurinn byggir á kostnaðarverðsreikningsskilum og er gerður eftir sömu reikningsskilaaðferðum og árið áður. Ársreikningurinn er gerður í íslenskum krónum.

    Skattar
  2. Ríkisstofnanir og ríkisfyrirtæki greiða almennt ekki tekjuskatta.

    Erlendir gjaldmiðlar og innlendar vísitölur
  3. Eignir í erlendum gjaldmiðlum eru umreiknaðar í íslenskar krónur á kaupgengi í árslok en skuldir eru umreiknaðar á sölugengi. Viðskipti í erlendum gjaldeyri á árinu eru umreiknuð í íslenskar krónur á viðskiptadegi. Gengismunur sem myndast er færður í rekstrarreikning.

    Peningalegar eignir og skuldir sem bundnar eru verðtryggingu eru færðar miðað við vísitölur sem tóku gildi 1. janúar 2018. Breytingar sem myndast eru færðar í rekstrarrei
    kning.

    Rekstrarfjármunir
  4. Varanlegir rekstrarfjármunir eru færðir til eignar á kostnaðarverði.  Frá kostnaðarverði eru dregnar reiknaðar afskriftir.

    Kostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kaupverði og öllum kostnaði við að koma eignunum á viðeigandi stað og í nothæft ástand.

    Afskriftir eru reiknaðar sem fastur árlegur hundraðshluti af kostnaðarverði miðað við áætlaðan endingartíma og eignarhaldstíma.

    Eignarhlutar í öðrum félögum
  5. Eignarhlutar í félögum eru færðir á nafnverði.

    Birgðir
  6. Birgðir samanstanda af endursöluvörum og rekstrarvörum. Birgðirnar eru metnar á síðasta innkaupsverði að teknu tilliti til gallaðra og úreltra vara.

    Viðskiptakröfur
  7. Greiðslukortakröfur eru færðar meðal viðskiptakrafna. Viðskiptakröfur eru færðar á kostnaðarverði.

    Handbært fé
  8. Handbært fé samanstendur af sjóði og bankainnstæðum.

    Viðskiptaskuldir
  9. Viðskiptaskuldir eru færðar á kostnaðarverði.

    Vörunotkun
  10. Tóbaksgjald er innheimt við sölu tóbaks og er því skilað mánaðarlega til Tollstjóra. Tóbaksgjaldið er skilgreint sem hluti af kostnaðarverði seldra vara í bókhaldi ÁTVR. Alls námu greiðslur tóbaksgjalda 5.500 m.kr. á árinu 2017.

Sundurliðun vörunotkunar

2017 2016
Vörunotkun, áfengi 21.372.311 20.110.049
Vörunotkun, tóbak 7.669.426 7.905.918
Vörunotkun, umbúðir 23.909 20.946
29.065.646 28.036.913

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Starfsmannamál

  1. Laun og launatengd gjöld sundurliðast þannig:

2017 2016
Dagvinnulaun 1.353.554 1.175.428
Yfirvinna 575.659 534.803
Launatengd gjöld 441.618 395.462
Viðbótarframlag til lífeyrissjóðs 71.701 4.110
Áfallið reiknað orlof, breyting 20.516 13.909
2.463.048 2.123.712

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


  1. Launagjöld hækka um 16% milli ára. Reiknuð ársverk á árinu 2017 voru 334 en ársverk reiknuð með sama hætti árið 2016 voru 312 sem er hækkun um 22 ársverk eða 7%. Hækkun launavístölu 2017 var 6,9%.

    Laun og launatengd gjöld vegna forstjóra námu 19,7  m.kr. en voru 19,2 m.kr. árið á undan. 

    Áunnið orlof starfsmanna til desemberloka er reiknað og fært í ársreikninginn.  Það nam 132,9 m.kr. í árslok 2017 en til samanburðar var það 112,4 m.kr. árið áður. 

  2. Skuldbindingar ÁTVR vegna eftirlauna núverandi og fyrrverandi starfsmanna voru gerðar upp á árinu 1999.  Skuldbindingar sem falla til árlega eru gerðar upp við Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins jafnóðum.  Samkvæmt uppgjöri LSR námu lífeyrisskuldbindingar B-deildar í árslok 2017 11,1 m.kr.  Í lögum  nr 127/2016  var gerð breyting um 5,85% aukaframlag til A-deildar lífeyrisjóðs starfsmanna ríkisins. Áætlaður hlutur ÁTVR á tímabilinu júní - des. 2017 er 60,6 m.kr.

    Fjármunatekjur og fjármagnsgjöld
  3. Sundurliðun fjármunatekna og (fjármagnsgjalda)

2017 2016
Vaxtatekjur 131.884 140.693
Arðstekjur 1.500 750
Þóknanir vegna debet- og kreditkorta (78.005) (103.292)
Fjármagnstekjuskattur (26.243) (28.105)
Vaxtagjöld (1.054) (1.026)
28.082 9.020

Fjárhæðir eru í þúsundum króna


Rekstrarfjármunir

  1. Varanlegir rekstrarfjármunir og afskriftir greinast þannig:

Bifreiðar Fasteignir Innréttingar og annar búnaður Samtals
Stofnverð 1.1.2017 275.100 1.235.723 1.201.734 2.712.557
Viðbót á árinu 57.740 30.681 195.704 284.125
Selt og niðurlagt á árinu (50.017) 0 (122.806) (172.823)
Stofnverð 31.12.2017 282.823 1.266.404 1.274.633 2.823.860
Afskrifað 1.1.2017 151.505 725.359 677.364 1.554.228
Afskrifað á árinu 30.051 23.149 136.111 189.311
Selt og niðurlagt á árinu (40.883) (110.246) (151.129)
Afskrifað 31.12.2017 140.674 748.508 703.229 1.592.410
Bókfært verð 31.12.2017 142.149 517.897 571.404 1.231.450
Afskriftarhlutföll 12-15% 2-4% 12-20%


Gjaldfærð afskrift ársins var 189,3 m.kr og niðurlagðar eignir voru 18,9 m.kr.

Fasteignamat og vátryggingamat eigna félagsins í árslok greinist þannig:

Bókfært verð Fasteignamat Brunabótamat
Fasteignir og lóðir 517.897 2.688.625 3.338.320

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Eignarhlutar í félögum

  1. Hlutabréf í Endurvinnslunni hf. eru færð á nafnverði 7.500 þús. kr. Á árinu 2017 greiddi félagið 1.500 þús. kr. í arð til ÁTVR.

    Birgðir
  2. Birgðir um áramót skiptast í áfengi, tóbak, umbúðir og rekstrarvörur:

2017 2016
Áfengi 1.742.103 1.879.926
Tóbak 218.853 202.705
Umbúðir 17.552 17.450
Rekstrarvörubirgðir 23.738 14.345
2.002.246 2.114.426

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Viðskiptakröfur

  1. Viðskiptakröfur sundurliðast þannig:

2017 2016
Kröfur vegna greiðslukorta 1.613.526 1.526.868
Aðrar viðskiptakröfur 115.364 177.152
1.728.890 1.704.020

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Eigið fé

  1. Yfirlit eiginfjárreikninga

Óráðstaðað eigið fé
Eigið fé 1.1. 4.833.408
Hagnaður skv. rekstrarreikningi 1.366.548
Arður til ríkissjóðs ( 1.750.000 )
Eigið fé 31.12 4.449.956

Fjárhæðir eru í þúsundum króna

Önnur mál

  1. Í tengslum við starfsemi ÁTVR voru 40 húsaleigusamningar í gildi í árslok 2017.

    Kennitölur
  2. Fimm ára yfirlit í milljónum króna

2017 2016 2015 2014 2013
Rekstur:
Rekstrartekjur 34.276 33.058 29.395 28.645 27.401
Rekstrargjöld (32.729) (31.216) (27.985) (27.146) (25.932)
Rekstrarhagn. f. afskr. 1.547 1.842 1.410 1.499 1.469
Afskriftir (208) (222) (178) (205) (184)
Rekstrarhagnaður 1.339 1.620 1.232 1.295 1.285
Hreinar fjárm.tekjur 28 9 -11 -7 18
Hagnaður ársins 1.367 1.629 1.221 1.288 1.304
Efnahagur:
Fastafjármunir 1.239 1.166 1.227 1.238 1.133
Veltufjármunir 5.104 5.772 4.716 4.914 5.483
Eignir alls 6.343 6.938 5.943 6.152 6.616
Eigið fé 4.450 4.834 4.204 4.483 4.595
Skammtímaskuldir 1.893 2.104 1.739 1.669 2.021
Eigið fé og skuldir alls 6.343 6.938 5.943 6.152 6.616



Helstu kennitölur um afkomu og fjárhagsstöðu fyrirtækisins á síðustu fimm árum:

2017 2016 2015 2014 2013
Rek.hagn.f.afskr./Tekjur 4,5% 5,6% 4,8% 5,2% 5,4%
Veltufjárhlutfall 2,70 2,74 2,71 2,94 2,71
Eiginfjárhlutfall 70,2% 69,7% 70,7% 72,9% 69,5%
Arðsemi eigin fjár 28,2% 38,8% 27,2% 28,0% 29,0%